واکاوی فرآیند انتقال دانش در کسب‌وکارهای خانوادگی: رویکرد نظریة داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقالات پژوهشی- کیفی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کارآفرینی، دانشگاه تهران

2 دکتری کارآفرینی دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران

3 استاد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران

چکیده

کسب‌وکارهای خانوادگی نقش مهمی در رشد و بقای اقتصاد کشورها ایفا می‌کنند و بسیاری از شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ و بنام به‌صورت کسب‌وکار خانوادگی برپا شده و اداره می‌شوند. یکی از فرآیندهای مهم در کسب‌وکارهای خانوادگی فرآیند جانشینی و انتقال دانش است که ضامن بقا در کسب‌وکارهای خانوادگی بوده و طی آن دانش از نسلی به نسل‌های دیگر منتقل می‌شود. این پژوهش بر حسب هدف بنیادی و از نظر شیوة گردآوری داده‌ها کیفی است و با هدف شناسایی فرآیند انتقال دانش در کسب‌وکارهای خانوادگی انجام شد. برای این منظور از رویکرد نظریة داده‌بنیاد بهره گرفته شد و 24 مصاحبه انجام شد که از مصاحبه 21 به بعد، تحلیل داده‌ها منجر به کشف مفاهیم ومقوله­های جدیدی نشد. با این وجود، برای اطمینان از حصول اشباع نظری، 3 مصاحبة دیگر نیز انجام شده و داده­های مربوط به آن‌ها تحلیل شد. براساس یافته‌های این پژوهش حفظ اعتبار، وجود منابع دانش و تمایل به بقاء بنگاه به‌عنوان عوامل علّی که بر فرآیند انتقال دانش در کسب‌وکارهای خانوادگی تأثیر دارند، شناسایی شدند. ارزش­های خانوادگی و فرهنگ به‌عنوان عوامل زمینه‌ای، آرزوهای مشترک، اطمینان به منبع دانش و روابط قوی به‌عنوان عوامل میانجی شناسایی شد. انگیزش و تعهد به‌عنوان راهبردها و بقای کسب‌وکار و حفظ مزیت رقابتی به‌عنوان پیامدها استخراج شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Knowledge Transfer Process in Family Businesses: a grounded theory approach

نویسندگان [English]

  • abdollah ahmadi kafeshani 1
  • Pouria Nouri 2
  • Kambiz Talebi 3
1 Ph.D student, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Faculty of Entrepreneurship University of Tehran
چکیده [English]

Abstract: Family businesses play an important role in the economic development and survival of the society. Many large companies have been founded and managed by families around the world. One of the most important processes in a family business is substitution and knowledge transfer, which guarantees the survival of family businesses and transfers knowledge from a generation to next generations. This research is fundamental by its purpose and qualitative by its data gathering method. The purpose of this study is to identify the knowledge transfer process in family businesses, using the grounded theory approach and analyzing the data from 24 interviews. After 21 interviews, we reached Theoretical saturation but we continue until 24 cases. According to our findings, maintaining credibility, the existence of knowledge sources and the desire to survive are the causal conditions affecting the process of knowledge transfer in family businesses. Family values and culture are the context conditions, common aspirations, confidence in the source of knowledge and strong relationship as innerving conditions, Motivation and commitment as strategies and survival of the business and maintaining competitive advantage as consequences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family businesses
  • knowledge transfer
  • tacit knowledge
  • Grounded theory
احمدی زهرانی، مریم؛ نیکمرام، سحر و لطیفی، میثم (1393). بررسی تاثیر ویژگی‌های کسب‌وکار خانوادگی بر برنامه‌ریزی جانشین پرور (مطالعه موردی: شهرک‌های صنعتی استان تهران)، مطالعات مدیریت، 7 (2): 243-257.
بازرگان، عباس (1387). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته رویکردهای متداول در علوم رفتاری. تهران. نشر دیدار.
دانایی‌فرد، حسن؛ امامی، سید مجتبی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد. اندیشه مدیریت راهبردی، 1(2): 69-97.
صامعی، حسین و فیض‌بخش، سید علیرضا (1393). شناسایی روش‌های جانشین‌پروری برای پیشبرد کارآفرینی بین‌نسلی در بنگاه‌های خانوادگی ایران، توسعه کارآفرینی، 7 (1): 94-75.
صلصالی، مهوش، پرویزی، سرور، ادیب حاج باقری، محسن (1382). روش‌های تحقیق کیفی. تهران، نشر و تبلیغ بشری.
مهرگان، محمدرضا؛ زالی، محمدرضا (1385). در جست‌وجوی فنون تعیین روایی در پژوهش‌های مدیریتی. فرهنگ مدیریت، 4(4): 5-26.
Argote, L., & Ingram, P. (2000). Knowledge transfer: A basis for competitive advantage in firms. Organizational behavior and human decision processes, 82(1): 150-169.
Bettinelli, C., Sciascia, S., Randerson, K., & Fayolle, A. (2017). Researching Entrepreneurship in Family Firms. Journal of Small Business Management, 55(4): 506-529.
Family Firm Institute. (2017). Global data points. Retrieved from http://www.ffi.org/page/globaldatapoints.
Gedajlovic, E., & Carney, M. (2010). Markets, hierarchies, and families: Toward a transaction cost theory of the family firm. Entrepreneurship Theory and Practice, 34(6): 1145-1172.
Glaser, Barney G. (1978). Theoretical Sensitivity: Advances in the Methodology of Grounded Theory, Mill Valley, California: The Sociology Press.
Glaser, B., & Strauss, A. (1967). Discovery of Grounded Theory. Hawthorne: Aldine Publishing Company.
Handler, W. C. (1990). Succession in family firms: A mutual role adjustment between entrepreneur and next-generation family members. Entrepreneurship theory and practice, 15(1): 37-52.
Higginson, N. (2010). Preparing the next generation for the family business: relational factors and knowledge transfer in mother-to-daughter succession. Journal of Management and Marketing research, 4(1): 1-18.
Hnátek, M. (2015). Entrepreneurial thinking as a key factor of family business success. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 181, 342-348.
Hsu, L. C., & Chang, H. C. (2011). The role of behavioral strategic controls in family firm innovation. Industry and Innovation, 18(7): 709-727.
Argote, L., & Ingram, P. (2000). Knowledge transfer: A basis for competitive advantage in firms. Organizational behavior and human decision processes, 82(1), 150-169.
McKelvie, A., McKenny, A., Lumpkin, G., & Short, J. C. (2014). Corporate entrepreneurship in family businesses: Past contributions and future opportunities. SAGE handbook of family business, 340-363.
Makó, C., Csizmadia, P., & Heidrich, B. (2018). Heart and Soul: Transferring ‘Socio-emotional Wealth’ (SEW) in Family Business Succession. Journal of Entrepreneurship and Innovation in Emerging Economies, 4(1): 53-67.
Miller,D,  Steier,L. and  Le Breton-Miller,I.(2003). Lost in time: intergenerational succession, change, and failure in family business. Journal of Business Venturing, 18(4): 513-531.
Milne, M. & Adler, R. (1999). Exploring the reliability of social and environmental disclosures content analysis. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 12(2): 237-56.
Probst, G., Romhardt, K., & Raub, S. (2000). Managing knowledge: Building blocks for success. J. Wiley.
Sharma, P., & Irving, P. G. (2005). Four bases of family business successor commitment: Antecedents and consequences. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(1): 13-33.
Strauss, A., Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Technique, 2nd Edition. Sage, Newbury Park, London.
Trevinyo-Rodriguez, R. N. (2006). Knowledge transfer model in family firms. revised), January, Barcelona, Spain.
Tsoukas, H., & Vladimirou, E. (2001). What is organizational knowledge?. Journal of management studies, 38(7): 973-993.
Westhead, P., & Cowling, M. (1998). Family firm research: The need for a methodological rethink. Entrepreneurship Theory and Practice, 23(1): 31-56.
Whetten, D., Foreman, P., & Dyer, W.G. (2014). Organizational identity and family business. In L. Melin, M. Nordqvist, & P. Sharma (Eds.), The Sage handbook of family business (pp. 480–497). London: Sage
Woodfield, P., & Husted, K. (2017). Intergenerational knowledge sharing in family firms: Case-based evidence from the New Zealand wine industry. Journal of Family Business Strategy, 8(1): 57-69.
Zahra, S. A., Hayton, J. C., & Salvato, C. (2004). Entrepreneurship in Family vs. Non–Family Firms: A Resource–Based Analysis of the Effect of Organizational Culture. Entrepreneurship theory and Practice, 28(4): 363-381.