واکاوی مولفه‌های فرهنگی و اجتماعی کارآفرینی روستایی : یک پژوهش کیفی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی- کیفی

نویسندگان

1 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

3 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در این پژوهش، پاسخ به دو پرسش مدنظر بوده است، اینکه مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی و اجتماعی بستر کارآفرینی روستایی چیست و ارتباط معنایی آن‌ها با کارآفرینی روستایی چگونه است. پارادایم اصلی جامعه‌شناختی که در این پژوهش کیفی از آن استفاده شده، ماتریس تحلیلی بارل و مورگان در علوم اجتماعی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و در آن از تحلیل محتوای متون مصاحبه به‌عنوان روش استفاده شده است. براساس مصاحبة نیمه‌ساختاریافته با 20 کارآفرین روستایی و کارشناس حوزة کارآفرینی و توسعة روستایی- که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند- و تحلیل متون مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار ATLAS.ti، بستر اجتماعی و فرهنگی کارآفرینی روستایی تحلیل شده است. از جمله مهم‌ترین یافته‌های پژوهش می‌توان به این موارد اشاره کرد: الف) گفتمان کارآفرینی روستایی در ایران، دولتی و اقتصادی است؛ ب) گفتمان کارآفرینی روستایی در ایران در حیطة تولیدگرایی در کشاورزی عمل می‌کند؛ ج) گفتمان روزمره واجد پتانسیل بالایی برای تأثیرگذاری بر کارآفرینی روستایی است؛ د) عاملیت کارآفرینان در سطح کارگاه و مواجهه با نهاد دولت، چندان فعال نیست. در پایان پژوهش، پیشنهادهای نظری، کاربردی و تحقیقی ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explanation of cultural and social components of rural entrepreneurship: A qualitative research

نویسنده [English]

  • hassan shahraki 1
1 agriculture extension and education department-faculty of agriculture- University of Zabol
چکیده [English]

This paper set out to address the sociological explanation of rural entrepreneurship. The rural and sociological aspects are very rare in the entrepreneurship discipline, especially in Iran. The research main questions including that what are the critical cultural and social components of rural entrepreneurship, and how is the meaning relation of these components with the rural entrepreneurship as a distinct phenomenon. Using Burrel and Morgan Matrix in social science, the paper through the content analysis that is a qualitative method, has tried to shed a critical light on the mainstream discourse of rural entrepreneurship in the country. Doing twenty semi structural interviews with rural entrepreneurs that have been selected purposeful, and rural experts throughout the country, the main results of the research are: (1) the rural entrepreneurship discourse in Iran is governmental and economic, (2) the rural entrepreneurship discourse in Iran has influenced by productivist approach in agriculture, and (3) the entrepreneur’s agency in the government and firm level is not so influential and active. In the last section of the paper some theoretical, practical, and research recommendations have been presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Entrepreneurship
  • Entrepreneurship culture
  • entrepreneurship sociology
  • discourse

مراجع

آزادآرمکی، تقی (1387)، جامعه‌شناسی فرهنگ، تهران: نشر علم.
ادیب، یوسف، و مردان اربط، فاطمه، پدیدارشناسی تجربیات و ادراکات کارآفرینان از پدیدة کارآفرینی: یک مطالعة کیفی، توسعه کارآفرینی، 7(3)، 447-465.
امین‌آقایی، مهرناز، (1387) بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد صنایع کوچک از دیدگاه کارشناسان توسعه روستایی، روستا و توسعه، 11(4)، 125-146.
ایزدی، نسیم، و عطاییریال پوریا (1392) کارآفرینی روستایی و نقش ترویج و آموزش کشاورزی در توسعه آن، فصل‌نامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، 11(40)، 30-34.
بنی اسدی، ندا (1390) بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با کارآفرینی روستای (مطالعه موردی: روستای شهرستان کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان.
توسلی، غلامعباس (1384)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
حریری، نجلا (1385) اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی-واحد علوم و تحقیقات.
رضوانی، محمدرضا، و محمدنجارزاده (1387) "بررسی و تحلیل زمینه‌های کارآفرینی روستایی در فرایند توسعهٔ نواحی روستایی"، توسعه کارآفرینی، 1(2)، ص 161-182.
ریتزر، جورج (1384) نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.
شریف‌زاده، ابوالقاسم و همکاران (1388) رویکردسیستمیدرترویجوتوسعهکشاورزی“. جهاد
دانشگاهی، تهران.
کاهان، دیوید (1393) کارآفرینی در کشاورزی، ترجمه سعید کریمی و رضا موحدی، همدان: نورعلم.
محمدی، بیوک (1390) درآمدی بر روش تحقیق کیفی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
موحدی، رضا و یعقوبی فرانی، احمد (1391) درآمدی بر کارآفرینی روستایی، همدان: نشر دانشگاه بوعلی سینا.
میرزامحمدی، علی (1391) تحلیل کیفی داده‌ها با ATLAS.ti، کیان: تهران.
یداللهی فارسی، جهانیگر، و رضوی، سیدمصطفی (1391) نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی در کارآفرینی جوانان در روستاهای بخش کربال، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(79)، 103-115.
Anderson, A. R. & Nicholson, L. (2005) News and Nuances of the Entrepreneurial Myth and Metaphor: Linguistic Games in Entrepreneurial Sense-Making and Sense-Giving, Entrepreneurship Theory and Practice, 29(2), pp. 153–172.
Berglund, H. (2007) Researching Entrepreneurship as Lived Experience, in: Neegaard, H. & Ulhoi, J. P. (eds) Handbook of Qualitative Research Methods in Entrepreneurship, pp. 75–93 (Cheltenham, UK: Edward Elgar).
Bjerke, B. (2010) Entrepreneurship, Space and Place, in: Frederic, B. F., Bjerke, B. & Johansson, A. W. (eds) (De) Mobilizing the Entrepreneurship Discourse, pp. 97–122 (Cheltenham, UK: Edward Elgar).
Browne, K. E & Milgram, B. L. (2009) Economics and Morality (eds.), Altamira Press.
Burrel, G., Morgan, G. (2005). Sociological Paradigms and Organizational Analysis, Ashgate: England.
Cloke, P. & Little, J. (2005) Introduction: Other Countryside, in: Cloke, P. & Little, J. (eds) Contested Countryside Cultures, pp. 1–17 (New York, NY: Routledge).
Collins, R. (2004) Interaction ritual chains, Princeton University Press, NJ.
Diaz-Pichardo, R. (2011). 'From Farmers to Entrepreneurs: The Importance of Associative', BALAS Annual Conference. Santiago, Chile: Universidad Adolfo Ibanez.
Dutta, S. (2004) Rural Industrial Entrepreneurship: The Case of Bardhaman District in West Bengal, PhD. Thesis. Wageningen University, Netherlands.
Eckhardt, J. T. and Shane, S (2003). “Opportunities and entrepreneurship”, Journal of Management, 29(3), 333–349.
Elder-Vass, D. (2012). The Reality of Social Construction, New York: Cambridge University Press.
Fleskens, L., Duarte, F. and Eicher, I. (2009). 'A Conceptual Framework for the Assessment of Multiple Functions of Agro-Ecosystems: A Case Study of Tra's-os-Montes Olive Groves', Journal of Rural Studies, 25 (1), 141-155.
Foucault, M. (1967/2013) Archaeology of Knowledge (London: Routledge).
Giddens, A. (1984). The constitution of society, Cambridge, UK: Polity Press.
Global Entrepreneurship Monitor, (2013 & 2014) “GEM Global Report”.
Granovetter, M. (1985). 'Economic Action and Social Structure: The Problem of Embeddedness', American Journal of Sociology, 91(3), 481-510.
Grant P. and Perren, L. (2002); Small Business and Entrepreneurial Research: Metatheories, Paradigms and Prejudices. International Small Business Journal 20(2): 185–211.
Hayton, J.C., George, G. and Zahra, S.A. (2002) ‘National culture and entrepreneurship: A review of behavioral research’, Entrepreneurship Theory and Practice, 26(4), 33-52.
Hofstede, G. (1980) “Culture's consequences: International differences in work-related values”. Sage, US.
Hofstede, G. (2001) “Culture's consequences: Comparing values, behaviours, institutions and organizations across nations”. 2nd ed. Thousand Oaks, Sage, US.
Huttunen, S. (2012). 'Wood Energy Production, Sustainable Farming Livelihood and Multifunctionality in Finland', Journal of Rural Studies, 28(4),549-558.
Huyelenbroeck, G.V., Vanslembrouck, I. (2005). Landscape amenities, Springer, Ghent, Belgium.
Jennings, P.L., Perren, L. and Carter, S. (2005) ´Guest Editors’ Introduction: Alternative Perspectives on Entrepreneurship Research´, Entrepreneurship Theory and Practice, 29 (2), 145-152.
Kyro, P. (2014). ‘To grow or not to grow? Entrepreneurship and sustainable development’. Cited in Handbook of Entrepreneurship and Sustainable Development Research, Alato University, Finland.
Lowrey, Y. (2003) The Entrepreneur and Entrepreneurship: A Neoclassical Approach, Paper presented at ASSA Annual Meeting, China: Tsinghua University.
Millns, J. & Juhasz, J. (2006) Promoting Farmer Entrepreneurship Through Producer Organizations in Central and Eastern Europe (Rome: FAO).
McKeever, E., Jack, S. and Anderson, A. (2015) 'Embedded Entrepreneurship in the Creative Re-construction of Place', Journal of Business Venturing, 30(1), 50-65.
McElwee, G. (2005). ‘Developing entrepreneurial skills of farmers’, ESOF series (SSPE-CT-2005-2006 (, University of Lincoln.
Mitchell, C. J. A. & de Waal, S. B. (2009) Revisiting the Model of Creative Destruction: St. Jacobs, Ontario, a Decade Later, Journal of Rural Studies, 25, pp. 156–167.
Morrison, A. (2015), ‘A contextualization of entrepreneurship’, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 12 (4), 192-209.
North, Douglass.C (1990), Institution, institutional change and economic performance, Cambridge University Press, USA.
Ogbor, J. O. (2000) Mythicizing and Reification in Entrepreneurial Discourse: Ideology-Critique of Entrepreneurial Studies, Journal of Management Studies, 37(5), pp. 605–635.
Parsons, T. and Smelser, N. (2005) “Economy and society”. UK: Routledge.
Rightmyre, V. (2003) Missouri Rural Entrepreneurship Initiative (Columbia, SC: Community Policy Analysis Centre, University of Missouri (Report R-2003-02).
Rudmann, C. (ed.) (2008) Entrepreneurial Skills and their Role in Enhancing the Relative Independence of Farmers (Frick, Switzerland: elser
Sarasvathy, S.D. (2008), ‘Effectuation: Elements of entrepreneurial expertise’, Edward Elgar, UK, USA.
Shapero, A., Sokol, L. (1982) ‘The social dimensions of entrepreneurship’, Academy for Entrepreneurial Leadership Historical Research Reference in Entrepreneurship, University of Illinois, USA.
Smelser, N.J. and Swedberg, R. (eds) (2005) The handbook of economic sociology, Princeton University Press, USA.
Steier, L.P. and Chua, J.H. (2009) ‘Embeddedness Perspectives of Economic Action Within Family Firms’, Entrepreneurship Theory and Practice, 33(6),1157-1167.
Thornton, P. H. (1999). 'The Sociology of Entrepreneurship', Annual Review of Sociology, 25(1), 19-46.
Thornton, P. H., Ribeiro-Soriano, D. and Urbano, D. (2011). “Socio-cultural factors and entrepreneurial activity: An overview”, International Small Business Journal. 29(2), 105-118.
Venkataraman, s. Shane, S. (2000). “The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research”, Academy of Management Review, 25(1), 217-226.
Welter, F. (2010) ´Contextualizing Entrepreneurship—Conceptual Challenges and Ways Forward´, Entrepreneurship Theory and Practice, 35 (1), 165-184.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار