شناسایی مؤلفه‌های مفهومی اخلاق کسب‌وکار در کشاورزی: تحلیل خوشه‌ای برداشت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی - کمی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار دانشکدة کارآفرینی دانشگاه تهران

چکیده

هدف این تحقیق، شناسایی و تحلیل ابعاد یا مؤلفه‌های اخلاق کسب‌وکار در بخش کشاورزی، بر پایة تحلیل برداشت‌های مالکان و مدیران کسب‌وکارهای کشاورزی، با رویکرد آمیخته است. جامعة آماری تحقیق را کارآفرینان، مالکان و مدیران کسب‌وکارهای فعال در استان گلستان تشکیل می‌دهند. در مرحلة نخست، با بهره‌گیری از مصاحبة کیفی نیمه‌ساختارمند، برداشت‌های پاسخگویان از رعایت مسائل اخلاقی در کسب‌وکارهای کشاورزی شناسایی شد. سپس به تحلیل محتوای کیفی مصاحبه‌ها به‌منظور استخراج گویه‌های نشانگر وجوه اخلاقی کسب‌وکارهای کشاورزی اقدام شد. در مرحلة دوم، مجموعة ‌گویه‌های حاصل از مرحلة اول در قالب پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته تدوین شد و برای ارزیابی مبتنی‌بر طیف لیکرت در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. داده‌های به‌دست‌آمده با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل خوشه‌ای سلسله‌مراتبی تحلیل شد. نتایج نشان داد مؤلفه‌های مفهومی اخلاق کسب‌وکار در کشاورزی عبارت‌اند از: حفاظت منابع، تولید کم‌نهادة آلی، زیست‌بوم‌گرایی، پایبندی مذهبی، نیکداری اجتماعی، تجارت عادلانه، مشارکت و همگرایی نهادی، کارآفرینی‌گرایی، رعایت حقوق نیروی کار، پیشرفت‌گرایی و شایسته‌سالاری، کیفیت‌گرایی، ترویج عمومی دانش و فناوری، رعایت مسائل ایمنی و بهداشتی در کار، تعهد به توسعة اجتماعی و بازاریابی اجتماعی. با توجه به چندگانگی ابعاد اخلاق کسب‌وکار در کشاورزی، تلفیق این ابعاد در الگوهای نظری، چارچوب‌های مفهومی و شاخص‌ها و سازوکارهای ترویج و توسعة کشاورزی پایدار پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying Conceptual Ethical Components of Agri-Business: Perception Cluster Analysis

نویسندگان [English]

  • Gholamhosein Abdollahzade 1
  • Mohammad Sharif Sharifzadeh 2
  • Abolghasem Arabiun 3
چکیده [English]

This paper aimed to identify and explain ethical components of agri-business based on perception cluster analysis of agri-business’ managers and owners. Mixed method approach was employed. Target population contains all the entrepreneurs, owners and mangers of agri-business in Golestan province. In first phase, using qualitative semi-structured interview, the respondents’ perception about ethical issues in agri-business were identified. In order to exploit ethical agri-business items the qualitative contents analysis was applied. In second phase, exploited items were assessed using a researcher-made questionnaire based on five point Likert scale. Gathered data were analyzed by hierarchical cluster analysis technique. Cluster analysis revealed that ethical conceptual component of agri-business include; resource conservation, organic low input production, environmentalism, religious belonging, social stewardship, fair trade, institutional solidarity and participation, entrepreneurialism, respect for labor rights, progressivism and meritocracy, quality orientation, public extension of knowledge and technology, work safety and ergonomic, commitment to community development and social marketing. Regarding multi-dimensionally of ethical in agri-business, integrating these dimensions in theoretical patterns, conceptual framework and mechanisms of agricultural sustainable development and extension was recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agri-businesses
  • enterprise ethic
  • Sustainable agriculture
  • Cluster Analysis

مراجع

ابراهیمی، ابوالقاسم، و رودانی، امین (1388)، نقش بازاریابی اخلاقی در رفتار خرید مصرف‌کنندگان مواد غذایی، اخلاق در علوم و فناوری، سال چهارم، شماره 1 و 2، صص 29-39.
آذر، عادل، ربیعه، مسعود، و قیطاسی، فاطمه (1387)، اخلاق در علم مدیریت. اخلاق در علوم و فنّاوری، سال سوم، شماره‌های 1 و 2، صص 61-70.
اکبری، مرتضی، شکیبا، حجت، و زهتابی، مونا (1391)، رابطة باورهای مذهبی و تمایل به کارآفرینی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشکده‌های کارآفرینی و کشاورزی)، توسعه کارآفرینی، سال پنجم، جلد چهارم، صص 87-105.
پویا، علیرضا، و برومند، الهام (1392)، اخلاق حرفه‌ای در تکامل فرایندهای تولیدی؛ از تولید دستی تا انبوه، اخلاق در علوم و فنّاوری، سال هشتم، شماره 1، صص 49-59.
حجازی، سید، رضا (1391)، تبیین رفتار کارآفرینانه در پرتو مفهوم شاکلة دینی، توسعه کارآفرینی، سال پنجم، جلد چهارم، صص 67-86.
خنیفر، حسین، حسینی فرد، سید مجتبی، دهقان اشکذری، محمد، جواد، و چزانی شراهی، اسماعیل (1391)، بررسی رابطة ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینانه با صفات اخلاقی اسلامی (مطالعه موردی: دانشجویان مراکز آموزش عالی استان قم)، توسعه کارآفرینی، سال پنجم، جلد چهارم، صص 47-66.
دادگر، یدالله (1385)، اخلاق بازرگانی (و کسب‌وکار) از منظر اقتصاد و اقتصاد اسلامی، پژوهشنامه بازرگانی، سال دهم، شماره سی و هشت، صص 120-87.
دانایی‌فرد، حسن، آذر، عادل، و دیده‌ور، فاطمه (1389)، تدوین الگوی نهادی‌کردن کارآفرینی در بخش کشاورزی زیر بخش گلخانه‌داری، توسعه کارآفرینی، سال سوم، شماره دهم، صص 7-27.
سن، آمارتیا (1385)، توسعه یعنی آزادی، ترجمه محمد سعید نوری نایینی، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
شریف‌زاده، ابوالقاسم، عربیون، ابوالقاسم، و شریفی، مهنوش (1389)، بررسی موانع توسعه کسب‌وکارهای کشاورزی در استان گلستان، روستا و توسعه، سال سیزدهم، شماره چهارم، صص 129-160.
ملکی، امیر حسین، قلی‌پور، آرین، عابدی جعفری، حسن (1388)، بررسی آثار باورهای مذهبی بر گرایش به راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید (مطالعة موردی: دانشگاه‌های منتخب تهران)، توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره سوم، صص 11-34.
Aldrich, H., and Auster, E (1986). Even Dwarfs Started Small: Liabilities of Age and Size and Their Strategic Implications. Research in Organizational Behavior, 8 (2), pp: 165-198.
Baron, R.A (1998). Cognitive Mechanism in Entrepreneurship: Why and When Entrepreneurs Think Differently Than Other People. Journal of Business Venturing, 13, pp: 275-294.
Clarke, R. and Aram, J (1997). Universal Values, Behavioral Ethics and Entrepreneurship. Journal of Business Ethics, 16, pp: 561–572.
Fassin, Y (2005). The Reasons behind Non-ethical Behaviour in Business and Entrepreneurship. Journal of Business Ethics, 60, pp: 265–279.
Livingstone, I (2000). Agriculture, Small Enterprise Development and Poverty Eradication in Vietnam. Journal of the Asia Pacific Economy, 5(3), pp:173 – 189.
Longenecker, J.G., McKinney, J.A. and Moore, C.W (1988). Egoism and Independence: Entrepreneurial Ethics. Organizational Dynamics, 16 (3), pp: 64-72.
Maarten, J. C. and Dina, F. M (2003). Agricultural ethics. Journal of Plant Physiology, 132, pp: 4–9.
Morris, M. and Zahra, H.S (2000). Adaptation of the Business Concept over Time: The Case of Historically Disadvantaged South African Owner/Managers. Journal of Small Business Management, 38 (1), pp: 92-100.
Morris, M.H., Schindehutte M., Walton, J. and Allen J (2002). The Ethical Context of Entrepreneurship: Proposing and Testing a Developmental Framework. Journal of Business Ethics, 40, pp: 331-361.
Ras, P. J. and Vermeulen, W. J. V (2009). Sustainable Production and the Performance of South African Entrepreneurs in a Global Supply Chain. The Case of South African Table Grape Producers. Sustainable Development, 17, pp: 325–340.
Vyakarnam, S., Bailey, A., Myers, A. and Burnett, D (1997). Toward and Understanding of Ethical Behavior in Small Firms. Journal of Business Ethics, 16, pp: 1625-1636.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار