طراحی الگوی توسعه و انتخاب مدل کسب و کار مبتنی بر نوآوری اجتماعی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی- کیفی

نویسندگان

1 گروه کسب وکار جدید، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 گروه کسب و کار جدید ، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 گروه توسعه کارآفرینی، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: توسعه و انتخاب مدل کسب‌ و‌ کار، یکی از حیاتی‌ترین تصمیم‌های مدیران و صاحبان کسب ‌و‌ کار به منظور بقا، رشد و سودآوری در صحنه رقابت است.  این تصمیم با عدم قطعیت‌ها و پیچیدگی‌هایی همراه است که توجه به توسعه ابزارهای کاربردی را ضروری می‌سازد . از سوی دیگر بیشتر ابزارهای موجود، با نگاه اقتصادی ارائه شده و کمتر به حل مسائل اجتماعی توجه دارند،  هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگویی برای  توسعه و انتخاب مدل کسب‌ و‌ کار مبتنی بر نوآوری اجتماعی است.
روش:  پژوهش حاضر پژوهشی کیفی است که از منظر هدف، کاربردی و از منظر روش ، مطالعه موردی چندگانه است . به منظور شناسایی فرایند توسعه و انتخاب مدل کسب ‌و ‌کار، شیوه نامه و سوالهای مصاحبه به شکل نیمه ساختاریافته و با روش  5w1hتدوین شد. روش انتخاب نمونه ، قضاوتی و هدفمند و  نمونه آماری شامل   ۱۱ نفر از صاحبان کسب ‌و ‌کار فعال در حوزه نوآوری اجتماعی که تجربه توسعه مدل کسب ‌و ‌کار نیز داشته‌اند، می شود  پس از کدگذاری مصاحبه ها و تجزیه و تحلیل آن‌ ها، بر اساس نتایج مطالعه موردی چندگانه و ادبیات موجود، ابزارهای پیشنهادی   شامل ماتریس توسعه مدل کسب و کار و ماتریس انتخاب مدل کسب و کار مبتنی بر نوآوری اجتماعی طراحی گردید. هم‌ چنین از روش گروه کانونی شامل ۱۰ نفر از صاحبان کسب‌ و ‌کارها که دارای تجربه توسعه مدل کسب وکار و نوآوری اجتماعی بودند به منظور اعتبارسنجی و تأیید الگو استفاده ‌شد.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از مطالعه موردی چندگانه نشان داد که صاحبان کسب و کارها، در مرحله توسعه مدل کسب و کار از جلسه‌های ایده پردازی استفاده‌ می کنند و در مرحله انتخاب مدل کسب و کار جدید با نظرسنجی از خبرگان بر مبنای اطلاعات راهبردی کسب و کار ،‌ گزینه های موجود را ارزیابی و مدل کسب و کار مناسب را انتخاب می‌کنند. بر این اساس الگوی پیشنهادی شامل ۲ مرحله توسعه و انتخاب مدل کسب و کار طراحی گردید. در مرحله اول با استفاده از ابزار پیشنهادی  با عنوان ماتریس توسعه مدل کسب و کار، گزینه های محتمل برای توسعه مدل کسب و کار شناسایی یا ایجاد می‌شود و در مرحله دوم با به کارگیری ماتریس انتخاب مدل کسب و کار، گزینه هااولویت بندی شده و مدل نهایی انتخاب می شود.
نتیجه‌گیری: ماتریس توسعه مدل کسب و کار به جهت استفاده از ابعاد نوآوری در مدل  کسب و کار و ساختار دهی به جلسات ایده پردازی و ماتریس انتخاب مدل کسب و کار با در نظر گرفتن اطلاعات راهبردی کسب و کار، دو ابزار مناسب  برای توسعه و انتخاب مدل کسب ‌و‌ کار با هدف افزایش منافع و کاهش هزینه‌های اقتصادی/ اجتماعی می‌باشند

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing a development model and business model selection based on social innovation

نویسندگان [English]

  • fatemeh khorasanchi 1
  • Narges Imanipour 2
  • Zahra Arasti 3
  • Seyed Mojtaba Sajadi 1
1 Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran
2 Department of Business Creation, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Department of Entrepreneurship Development, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective:Developing and selecting a business model is one of the most vital decisions of managers and business owners in order to survive, grow and be profitable in the competitive scene. Since this decision is associated with uncertainties and complications, the development of practical tools is necessary. On the other hand, most of the existing tools are presented only from an economic point of view and pay less attention to solving social problems. Hence the purpose of the current research is to design a model for the development and selection of a business model based on social innovation.
Methods: The current research is a qualitative research that is a multiple case study terms of  the objective and a in terms of the method. In order to identify the development process and choose the business model, the interview protocol was compiled using the 5w1h method. Then, a semi-structured interview was conducted with 11 business owners active in the field of social innovation who had experience in business model development with a targeted judgment method. After coding the interviews and analyzing them, based on the results of a multiple case study and the existing literature, the proposed tools were designed, including the business model development matrix based on social innovation and the business model selection matrix based on social innovation. Also, the focus group method including 10 business owners who had experience in business model development and social innovation was used to validate and confirm the model.
Findings: The findings of the multiple case study showed that business owners generally use brainstorming sessions in the business model development phase, and in the new business model selection phase, they use expert surveys based on business strategic information. They choose the right business model. Based on this, the proposed model includes 2 stages of development and selection of a business model based on social innovation, in the first stage, possible options for business model development are created with a tool designed as a Development Matrix (DM), and in the next step to prioritize and choose the right business model with the Business Model Selection Matrix (BMSM) .
Conclusion: The model and tools proposed in this research are designed based on the results of the case study and the existing literature. Business model development matrix in order to use the dimensions of innovation in the business model and structuring the ideation sessions and business model selection matrix considering strategic business information are suitable tools for business model development and selection They are aimed at increasing benefits and reducing economic/social costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business model
  • Business model selection
  • Development model
  • Social innovation