اولویت‌بندیِ پیشران‌های توسعۀ‌ اکوتوریسم کارآفرینانه با رویکرد توانمندسازی اجتماع‌محور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی - کمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده مدیریت

2 ایران - زاهدان - دانشگاه سیستان و بلوچستان- دانشکده مدیریت - گروه مدیریت

3 دانشیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه سیستان و بلوچستان

4 رئیس دانشکده مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان

5 دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا، گروه برنامه ریزی روستایی

چکیده

برنامه­های توسعه­ای در جوامع محلی، بدون همراهی و مشارکت ساکنان، با چالش­های متعددی در اجرا مواجه خواهند شد. توانمندسازیِ ساکنان قبل از اجرای این برنامه­ها، ضمن کاهش آسیب­ها و هدر رفت هزینه­ها، منجر به تسهیل و تسریع در اجرا و بروز پیامدهای مثبتِ طرح­های کارآفرینانه خواهد شد. مبتنی بر این رویکرد، هدفِ این پژوهش، شناسایی و اولویت­بندیِ مهم­ترین شاخ‌های توانمندسازِ اکوتوریسم کارآفرینانه در مناطق روستاییِ استان سیستان و بلوچستان بوده است. روش پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نوع توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعۀ آماری پژوهش، شامل کارشناسان مرتبط با حوزۀ گردشگریِ ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان و برخی از اساتید دانشگاه به تعداد 26 نفر بود که سرشماری شدند. داده­های پژوهش بر اساس پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ ارجحیت­بندی که مبتنی بر شاخص­های شناسایی­شده تدوین شده بود جمع­آوری و به کمک نرم‌افزار Expert Choice تحلیل شد. نتایج پژوهش، نشان از شناساییِ چهار شاخص اصلی بود که توانمندسازی روانشناختی با وزن 459/. در جایگاه نخست قرار گرفت. توانمندسازی سیاسی با وزن 226/.، توانمندسازی اقتصادی با وزن 172/. و توانمندسازی اجتماعی با وزن 142/. در رتبه­های بعدی قرار گرفتند. بنابراین به خط‌مشی­گذاران حوزۀ اکوتوریسم کارآفرینانه توصیه می­شود برای رشد و توسعۀ این صنعت، توانمندسازی ذهنی و روانیِ جوامع هدف را در اولویت برنامه­های خود قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Prioritizing the Propellants of developing community-based tourism with the approach of community-based empowerment

نویسندگان [English]

  • abdolbaset moradzadeh 1
  • mohammad ghasemi 2
  • Habibollah Salarzehi 3
  • Noor Mohammad Yaghoubi 4
  • javad bazrafshan 5
1 PhD student in management - Sistan and Baluchestan University - Faculty of Management
2 Iran - Zahedan - Sistan and Baluchestan University - Faculty of Management - Management
3 Associate Professor, Department of Public Administration, University of Sistan and Baluchestan
4 University of Sistan and Baluchestan
5 Sistan and Baluchestan University, Faculty of Geography, Rural Planning Group
چکیده [English]

Developmental programs in local communities, without the support and participation of residents, will face numerous challenges in implementation. Empowering residents before implementing these programs, while reducing the costs and losses, will facilitate and speed up the implementation of the positive outcomes of entrepreneurial initiatives. Based on this approach, the purpose of this study was to identify and prioritize the most important components of empowerment of entrepreneurial ecotourism in rural areas of Sistan and Balochestan province. The research method is purposeful, applied and descriptive-survey method. The statistical population of the study consisted of experts related to the tourism area of the Directorate General of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Sistan and Baluchestan province, and some university professors were 26 who were counted. The research data were collected based on the priority questionnaire, which was based on identified components and indicators and analyzed with Expert Choice software. Political empowerment with weight of 226 was ranked as first, Economic empowerment with weight of 172, And social empowerment with a weight of 142 were ranked as second and third, respectively. Therefore, it is recommended that policy makers in the field of entrepreneurial ecotourism should develop the mental and intellectual empowerment of target communities in their priorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurial Ecotourism
  • Community-based empowerment
  • Rural Areas
  • Sistan and Balochestan

مراجع

اسماعیل­زاده، حسن؛ صرافی، مظفر؛ توکلی­نیا، جمیله (1390). تحلیلی بر رویکردهای توسعه گردشگری در اجتماعات محلی، نشریه علوم محیطی، 9(2): 142-119.
حاجی­نژاد، علی؛ پایدار، ابوذر؛ باقری، فاطمه؛ عبدی، ناصر (1394). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری روستایی ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 2(8): 135-111.
رضاقلی­زاده، مهدیه (1395). بررسی تأثیر گردشگری بر مثلث فقر، نابرابری و رشد اقتصادی، مطالعات مدیریت گردشگری، 11(4): 160- 125.
شهرکی، حسن؛ موحدی، رضا و یعقوبی فرانی، احمد (1395). واکاوی مؤلفه­های فرهنگی و اجتماعی کارآفرینی روستایی: یک پژوهش کیفی، توسعه کارآفرینی، 9(4): 767-749.
Arnstein, S.R. (1969). A ladder of citizen participation. J. Am. Inst. Plan. 35, 216–224.
Arsic, S., Nicolic, D., Zivcovic, Z. (2017). Hybrid SWOT - ANP - FANP model for prioritization strategies of sustainable development of ecotourism in National Park Djerdap, Serbia, Forest Policy and Economics, 80, 11–26.
Billington, R.D.; Carter, N.; Kayamba, L. (2008). The practical application of sustainable tourism development principles: A case study of creating innovative place-making tourism strategies. Tour. Hosp. Res. 8, 37–43.
Boley, B. B., McGehee, N. G., Perdue, R. R., & Long, P. (2014). Empowerment and resident attitudes toward tourism: Strengthening the theoretical foundation through a Weberian lens. Annals of Tourism Research, 49, 33–50.
Brown, K. G., & Cave, J. (2010). Island tourism: Marketing culture and heritage – editorial introduction to the special issue. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 4(2), 87–95.
Butler, R.; Curran, R.; O’Gorman, K.D. (2013). Pro-poor tourism in a first world urban setting: Case study of Glasgow Govan. Int. J. Tour. Res. 15.
Cobbinah, P. B. (2015). Contextualising the meaning of ecotourism, Tourism Management Perspectives, 16, 179–189.
Croes, R., Lee, S. H., & Olson, E. D. (2013). Authenticity in tourism in small island destinations: A local perspective. Journal of Tourism and Cultural Change, 11(1–2), 1–20.
Dangi, T. B. & Jamal. T. (2016), An Integrated Approach to “Sustainable Community-Based Tourism”, Sustainability, vol. 8, issue 5, 1-32.
Haring, L. S. & Claudio, M. (2014), Touring responsibility: The trouble with ‘going local’ in community-based tourism in Thailand, Geoforum, Volume 51, 96-106.
Hockert, E. (2009). Sociocultural sustainability of rural community-based tourism : case study of local participation in fair trade coffee trail, Nicaragua, Thesis for: MSc, Linnaeus University, Department of Organization and Entrepreneurship.
Hummel, J., Jong, H. d., & Dhiradityakul, K. (2013). Innovating CBT in ASEAN: Current Directions and New Horizons. Chiang Mai, Thailand: Thailand Community Based Tourism Institute.
Jamal, T.; Stronza, A. (2009). Collaboration theory and tourism practice in protected areas: Stakeholders, structuring and sustainability. Sustainable Tour. 17, 169–189.
Jamal, T.B.; Getz, D. (1995). Collaboration theory and community tourism planning. Ann. Tour. Res. 22, 186–204.
Kaján, E. (2014). Community perceptions to place attachment and tourism development in Finnish Lapland. Tourism Geographies, 16(3), 490–511.
Li, Y. (2004). Exploring community tourism in China: The case of Nanshan cultural tourism zone. J. Sustainable Tour. 12, 175–193.
Manyara, G., & Jones, E. (2007). Community-based tourism enterprises development in Kenya: An exploration of their potential as avenues of poverty reduction. Journal of Sustainable Tourism, 15(6), 628–644.
Matarrita-Cascante, D. (2010). Changing communities, community satisfaction, and quality of life: A view of multiple perceived indicators. Social Indicators Research, 98(1), 105-127.
Mbaiwa, J. E. Stronza, A. L. (2010). The effects of tourism development on rural livelihoods in the Okavango Delta, Botswana. Sustain. Tour. 18, 635.
Mitchell, R., & Reid, D. G. (2001). Community integration: Island tourism in Peru. Annals of Tourism Research, 28(1), 113–139.
Murphy, P. E. (1985). Tourism: A community approach. London: Routledge.
Okazaki, E. (2008). A community-based tourism model: Its conception and use. Journal of Sustainable Tourism, 16 (5), 511-529.
Park, D. B; Lee, K. W; Choi, H. S; Yoon, Y. (2012), Factors influencing social capital in rural tourism communities in South Korea, Tourism Management, No 33, 1511-1520.
Peroff, D. M., Deason, G. G., Seekamp, E., Iyengar, J. (2017). Integrating frameworks for evaluating tourism partnerships: An exploration of success within the life cycle of a collaborative ecotourism development effort, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 17, 100–111.
Poitras, L.; Donald, G. (2006). Sustainable wine tourism: The host community perspective. J. Sustain. Tour. 14, 425–448.
Ramos, A. M., & Prideaux, B. (2014). Indigenous ecotourism in the Mayan rainforest of Palenque: empowerment issues in sustainable development. Journal of Sustainable Tourism, 22(3), 461–479.
Reed, M. G. (1997). Power relations and community-based tourism planning. Annals of Tourism Research, 24(3), 566-591.
Russell, P. (2000). Community-based tourism. Travel Tour. Anal. 5, 89–116.
Scheyvens, R. (1999). Ecotourism and the empowerment of local communities. Tourism Management, 20, 245–249.
Scheyvens, R. (2011). Tourism and poverty. London, UK: Routledge.
Scheyvens, R., & Russell, M. (2012). Tourism and poverty alleviation in Fiji: Comparing the impacts of small- and large-scale tourism enterprises. Journal of Sustainable Tourism, 20(3), 417–436.
Sebele, L. S. (2010). Community-based tourism ventures, benefits and challenges: Khama Rhino Sanctuary Trust, Central District, Botswana, Tourism Management, No. 31, 136–146.
Sharpley, R. (2007). Flagship attractions and sustainable rural tourism development: The case of the Alnwick Garden, UK. J. Sustain. Tour. 15, 125–143.
Simmons, D.G. (1994). Community participation in tourism planning. Tour. Management. 15, 98–108.
Strzelecka, M., Boley, B. B., & Woosnam, K., K. (2017), Place attachment and empowerment: Do residents need to be attached to be empowered? Annals of Tourism Research, No, 66, 61–73.
Tosun, C. (2000). Limits to community participation in the tourism development process in developing countries. Tourism Management, 21(6), 613–633.
UNWTO Annual Report (2015), Published by the World Tourism Organization (UNWTO), Madrid, Spain.
Vajirakachorn, T. (2011). Determinants of Success for Community-Based Tourism: The Case of Floating Markets in Thailand. Ph.D. Thesis, Texas A&M University, College Station, TX, USA.
Yang, J., Ryan, C., & Zhang, L. (2013). Social conflict in communities impacted by tourism. Tourism Management, 35, 82-93.
Zhao, W., Ritchie, B. (2007), Tourism and Poverty Alleviation: An Integrative Research Framework, Journal ofCurrent Issues in Tourism, Issue 2-3, 119-143.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار