استراتژی های توسعه کارآفرینی در بین زنان روستایی با استفاده از ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک مطالعه موردی: بخش نصرآباد، شهرستان تربت جام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی - کمی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دنشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

امروزه توسعه کارآفرینی زنان، یکی از حیاتی‌ترین موضوعات دستورکار توسعه در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه است. از این‌رو پژوهش حاضر درپی شناسایی راهبردهای مطلوب توسعه کارآفرینی زنان روستایی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از دو ابزار SWOT-QSPM استفاده‌شد. جامعه آماری زنان کارآفرین روستایی بخش نصرآباد شهرستان مرزی تربت‌جام بوده و واحد تحلیل زنان کارآفرین روستایی آشنا به محیط داخلی و خارجی در ارتباط با موضوع تحقیق است که با روش گلوله‌برفی شناسایی و به‌صورت داوطلبانه در فرایند تحقیق مشارکت نمودند. براساس مطالعات اکتشافی، 22 قوت و فرصت به عنوان مزیت و 21 ضعف و تهدید به عنوان محدودیت و تنگنا پیش‌روی توسعه کارآفرینی زنان روستایی شناسایی و نظرات آنها در قالب پرسشنامه محقق‌ساخته در طیف لیکرت سوال گردید. نتایج نشان‌داد؛ در ماتریس SWOT با توجه به امتیاز 2.51 =IFE و 2.19=EFE، راهبرد کانونی توسعه کارآفرینی در بین زنان روستایی تنوع (حداقل-حداکثر) می باشد. به کمک ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی، اولویت اول با «تشویق زنان به تشکیل NGOs کارآفرینی» با امتیاز 0.852 شناسایی‌گردید. به دلیل توانمندی و ظرفیت منطقه، توسعه کارآفرینی در زنان روستایی نیازمند بازنگری و ارائه سیاست‌های مناسب در جهت ایجاد تشکل‌های کارآفرینی زنان روستایی است. زیرا ورود زنان روستایی به تشکل‌ها زمینه توانمندسازی آنها را فراهم و توسعه کارآفرینی را در بین آنها تسریع می بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Entrepreneurship development strategies among rural women using strategic planning tools Case study: Nasrabad section, Torbat Jam city

نویسندگان [English]

  • maryam ghasemi 1
  • mahboobeh shir mohammadi 2
  • soodabeh ahmadi 3
2 MA in Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
3 Ph.D. Student of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
چکیده [English]

Today, the development of women entrepreneurship is one of the most vital issues on the development agenda in many developing countries. Therefore, the present study seeks to identify the best strategies for entrepreneurship development among rural women. The research method is descriptive-analytical in nature and applied in terms of purpose. In this study, two strategic planning tools were used. The study area is Nasrabad section of the border city of Torbat-e Jam and the Rural Women Entrepreneurs Analysis Unit is familiar with the internal and external environment in relation to the research topic. Based on exploratory studies, 22 strengths and opportunities as advantages and 21 weaknesses and threats as limitations and obstacles to the development of entrepreneurship of rural women were identified and asked in the form of a researcher-made questionnaire on the Likert scale. Results show; In the SWOT matrix, according to the internal and external factors evaluation matrix score of 2.51 and 2.19, the focal strategy of entrepreneurship development among rural women is diversity (minimum-maximum). With the help of quantitative strategic planning matrix, the first priority was identified by "encouraging women to form entrepreneurial NGOs" with a score of 0.852. Due to the capability and capacity of the region, the development of entrepreneurship in rural women needs to be reviewed and appropriate policies proposed to establish rural women entrepreneurial organizations. Because the entry of rural women into organizations provides the basis for their empowerment and accelerates the development of entrepreneurship among them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic planning
  • Rural development
  • Rural women
  • Entrepreneurship

مراجع

آنی، نادیا، خسروی­پور، بهمن، آجیلی، عبدالعظیم، عبدشاهی، عباس (1399)، "عوامل موثر بر توسعه و موانع بازدارنده کارآفرینی زنان روستایی"، نشریه علمی زن و فرهنگ، 11(44)، 61-70.
جمینی، داوود؛ تقدیسی، احمد، علی­پور، خالد، فیضی، شیلر (1394)، "تحلیل عاملی متغیرهای پیش برنده و بازدارنده توسعه کارآفرینی در میان زنان روستایی شهرستان روانسر"، مطالعات زنان، 13(1)، 90-63.
جمینی، داوود؛ جمشیدی، علیرضا، کماسی، حسین، هوشنگی، عطا (1395)، "تحلیل موانع توسعه کارآفرینی زنان در نواحی روستایی مورد: روستاهای شهرستان چرداول"، اقتصاد فضاوتوسعه روستایی، 5(4)، 45-63.
حیدری ساربان، وکیل (1391)، اولویت بندی موانع مؤثر بر کارآفرینی زنان روسـتایی بـا روش AHP مطالعه موردی: اسـتان اردبیـل، مطالعـات اجتمـاعی- روانشـناختی زنـان، 10 (31)، 159-176.
خانی، فضیله؛ سادات­موسوی، سمیه (1394)،"تحلیل جنسیتی در فرآیند پخش کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: دهستان سولوقان)"، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4(4)، 1-22.
خسروی­پور، بهمن؛ جابری، سمیرا (1396)، کارآفرینی زنان؛ کلیدی جهت نیل به توسعه پایدار روستایی، رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، 3 (11)، 130-137.
خسروی­پور، بهمن؛ مهراب قوچانی، امید، بوعذار، منتهی (1392)، "زنان روستایی و کارآفرینی؛ ضرورت، چالش‌ها و راهکارها"، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، ماهنامه علمی و فرهنگی کار و جامعه، 165، 55-63.
شریفی، امید؛ عادلی، محسن (1390)،"تحلیل عاملی موانع موجود در زمینه کارآفرینی زنان کشاورز از دیدگاه زنان نمونه کشاورز منطقه جیرفت و کهنوج"، زن حقوق و توسعه (تحقیقات زنان)، 5(1)،  112-127.
شکارچی، فرهاد و رحمانی، بیژن و منشی زاده، رحمت اله. (1397). تحلیل جنسیتی فرآیند توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان خلخال). مطالعات توسعه اجتماعی ایران, 11(41)،  115-128.
صابریان، مهناز؛ صبوری، محمدصادق (1393)، "تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی زنان روستای عضو صندوق‌های خرد سمنان"، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(4)، 107-115.
صادقی، خدیجه و طولابی نژاد، مهرشاد. (1398). بررسی عوامل و محرک‌های موثر بر توسعه کارآفرینی زنان روستایی (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار،  اندیشه جغرافیایی، 10 (20)، 72-90.
علیدوست، سمیه؛ لشگرآرا، فرهاد (1392)، "موانع توسعه کارآفرینی زنان روستایی(مطالعه موردی: شهرستان گرمسار )"، مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 6(1)، 7-16.
قادرمرزی، حامد؛ جمشیدی، علیرضا، جمینی، داوود، نظری سرمازه، حمید (1394)، "شناسایی موانع توسعه کارآفرینی زنان روستایی(مطالعه موردی: دهستان شلیل-شهرستان اردل)"، برنامه‌ریزی منطقه­ای، 5(17)، 103-118.
قاسمی، مریم؛ علیزاده، لیدا، قندهاری، الهام (1397)، "تدوین استراتژی توانمندسازی روانشناختی زنان روستایی با استفاده از ابزارهای مدیریت استراتژیک"، زن در توسعه و سیاست، 16(1)، 79-109.
گلکار فرد، مرجان؛ رضائی مقدم، کورش، فاطمی، مهسا (1398)، "واکاوی مقایسه‌ای زمینه‌های کارآفرینی زنان روستایی استان فارس"، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6(12)، 35-47.
مرکز آمار ایران، شناسنامه آبادیهای کشور، (1395).    /  https://www.amar.org.ir
مرادی، فریبا (1390)، نگاهی جامع به مدیریت استراتژیک، سازمان مدیریت صنعتی، تهران.
موحدی، رضا؛ سلیمانیان بروجنی، جلیله (1395)، "بررسی شیوه‌های آموزشی مؤثر در توسعه کارآفرینی زنان روستایی"، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 3(6)، 24-33.
ورکیانی­پور، نفیسه؛ حسینی، محمدرضا، سمیعی، روح­الله، اشرفی، مجید (1398)، "ارائه مدل توسعه کارآفرینی زنان با رویکرد توسعه پایدار روستایی در استان گلستان"، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 19(54)، 147-166.
وطن­خواه­نوغانی، آتنا؛ قاسمی، مریم، جوان، جوان (1395)، "شناسایی و اولویت بندی راهبرد‌های توانمندسازی زنان در روستاهای مهاجرفرست بر اساس ماتریس Swot و QSPM  (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)"، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 14(3)، 61-92.
یاسوری، مجید؛ باسط قرشی، محمد، وطنخواه، ژیلا (1394)، "تحلیل موانع و راهکارهای توسعه کارآفرینی زنان روستایی دهستان گوراب پس فومن"، پژوهش‌های روستایی، 6(2)، 323-342.
یعقوبی فرانی، احمد؛ سلیمانی، عطیه، موحدی، رضا (1393)، "تحلیل عوامل مؤثر بر کارآفرینی زنان روستایی"، مطالعات اجتماعی- روان‌شناختی زنان، 12(4)، 7-42.
Bastida, M. (2021). Women's entrepreneurship and self-employment, including aspects of gendered Corporate Social Responsibility. Study. Policy Department for Citizens' Rights and Constitutional Affairs Directorate-General for Internal Policies, European Parliament.
https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2021/694301/IPOL_STU(2021)694301_EN.pdf
Chatterjea, Ch., Ramu, S. (2018). Gender and its rising role in modern Indian innovation and entrepreneurship.  IIMB Management Review, 30 (1), 62–72.
Cukier, W., Ying Mo, G., Hassannezhad Chavoushi, Z., Blanchette, S., Noshiravani, R. (2021). The State of Women’s Entrepreneurship in Canada. Project Sponsors
The sponsors of this project include the: Government of Canada, Social Sciences and Humanities Research Council, 1-83. https://wekh.ca/wp-content/uploads/2021/08/
De Vita, L., Mari,  Michela., Poggesi, S. (2014).  Women entrepreneurs in and from developing countries: Evidences from the literature. European Management Journal, 32(3), 451-460.
Ghouse, S., McElwee, G., Durah, O. (2017). Barriers to rural women entrepreneurs in Oman. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research. 23(6), 1-29.
Mishra, G., Kiran, U.V (2012). Rural Women Entrepreneurs: Concerns & Importance. International Journal of Science and Research, 3(9), 93-98.
 Modestus Nziku, D.,  Henry, C. (2021). Policies for supporting women entrepreneurs in developing countries: the case of Tanzania. Journal of Entrepreneurship and Public Policy, 10(1), 38-58.
Mozumdar, L., Hagelaar, G., van der Velde, G., Omta, S.W.F. (2020). Determinants of the Business Performance of Women Entrepreneurs in the Developing World Context. Maltidisciplinary scientific, 3(2), 215–235.
Navarro, M.J., Millán Jiménez, A. (2016). Moderators elements of entrepreneurship Gender differences. suma de negocios, 7(15), 47–53. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار